Kloos aan de Noord in Alblasserdam Transformatie van industrieel erfgoed
Net iets mooier
Wij willen de wereld graag nét wat mooier maken en nieuwe plekken creëren waar het heerlijk wonen is. Met oog voor de omgeving en de locatie.
Zo wordt het terrein van de voormalige scheepsbouwfabriek KLOOS pal aan de rivier de Noord nu getransformeerd tot één van de fijnste plekken om te wonen in Alblasserdam. Eigenlijk hoef je maar over één ding na te denken bij deze appartementen: welk uitzicht je wilt. Een weids uitzicht over de rivier of over historisch Kinderdijk met zijn prachtige molens.
Geschiedenis
De geschiedenis van Alblasserdam begint al in de 13e eeuw als graaf Floris V samen met de bewoners van de streek de strijd aangaat met het water. In 1277 laat hij een dijk aanleggen om het land van de boeren tussen de rivieren de Alblas en de Giesen te beschermen. Zo leeft het dorp eeuwenlang van de landbouw.
Door de gunstige ligging aan de rivier de Noord blijkt het ook een aantrekkelijke vestigingsplaats voor industrie. De scheepsbouw komt in de 19e eeuw op gang en verschillende scheepswerven vestigen zich in Alblasserdam.
Bekende namen naast Kloos zijn Smit en Verolme. Nog steeds speelt industrie een grote rol in de regio.
Het verhaal van Kloos begint in 1843 als molenbouwer Floris Kloos het land langs de Noord aankoopt. Hij wil er molens bouwen maar de scheepsbouw blijkt lucratiever. Het bedrijf gaat ook staalconstructies en bruggen fabriceren, zoals de deuren voor de Willemsluizen in het Noord-Hollands Kanaal en de prachtige IJsselbrug bij Kampen.
Andere grote projecten zijn het spoorviaduct dwars door de Rotterdamse binnenstad en de spoorbruggen over de Rotte en de Schie. Het familiebedrijf gaat over van vader op zoon, breidt door de jaren heen de werkzaamheden verder uit, gaat fusies aan maar verdwijnt uiteindelijk van deze prachtige plek.
Participatie samen wonen in kloos
Analyseren
Alvorens we een pen op papier hebben gezet hebben we heldere analyse gemaakt van de historische opbouw van het gebied. We keken naar aanwezige structuurplannen en aanwezige visies, maar het leukst van alles, we zijn de Kinderdijk opgegaan; in gesprek met de bewoners, mensen die hun hond uitlaten, kinderen die aan het spelen zijn, pubers die op de locatie hun artistieke kant lieten zien in graffiti en hun fietskunsten uittesten op de hoopjes puin die er lagen.
Product: Concept stedenbouwkundig plan

Participatie (2)
Consulteren
Het stedenbouwkundig plan werd besproken met verschillende disciplines van de gemeente. De gemeente Alblasserdam had het stoere standpunt; Als de omwonenden en de nieuwe bewoners het een goed plan vinden, vinden wij het ook goed. Op 16 juli 2020 organiseren we een gezellige bewoners avond. Hier werd helder gecommuniceerd wat vaststaande uitgangspunten zijn en over welke onderwerpen een idee een mening of zelfs een keuze wordt gevraagd.
In de bestaande hal hadden we twee sessies georganiseerd; in kleine groepen van maximaal 32 mensen. Verdeeld over 4 thema tafels met maximaal 8 personen, 1;1 in gesprek over ideeën wensen en verlangens. In een Carrousel na 15 minuten wisselen naar het volgende thema.

Participatie (3)
Verdeeld over 4 thema tafels met maximaal 8 personen, 1:1 in gesprek over ideeën wensen en verlangens. In een Carrousel na 15 minuten wisselen naar het volgende thema.
Product: Input voor stedenbouwkundig plan
Wat er veranderde:
- Meer doorzichten
- Meer verbindingen tussen Dijk en Kade
- Meer parkeerplaatsen
- Toegankelijk kade park
- Kleinere woningen
- Architectuurstijl werd industrieel
- De werknaam Noorderlicht veranderde in KLOOS

Participatie (4)


Na de participatie
Inspireren
Het stedenbouwkundig plan werd aangepast en besproken met een betrokken team van de gemeente Alblasserdam. De stedenbouwkundige kaders werden vertaald naar de basis van het huidige Bestemmingsplan. Dit werd voorgelegd aan College van B&W en na goedkeuring ter vaststelling voorgelegd aan de gemeenteraad. Hieruit volgde breed politiek draagvlak voor de visie en het programma. Wel zijn er nog twijfels over de plek van de entree van dit gebied. Hier maken we een extra participatie moment van.
In Corona-tijd doen we de bewonersbijeenkomsten “gewoon” online op ons eigen YouTube-kanaal, zoals bijvoorbeeld de bewonersavond van 4 november 2020.
Product: Omgevingsplan
Het stedenbouwkundig plan wordt aangepast en de entree van gebied wordt verplaatst van het midden naar het zuiden. Dit plan wordt voorgelegd aan welstand; Dorp Stad en Land en met enthousiasme ontvangen. In april 2022 wordt het Bestemmingsplan vastgesteld.
Participeren in Covid tijd
Participeren
Helaas werd er in het voorjaar een beroep aangetekend bij de Raad van State, wat het project twee jaar verteging opleverde. In de tussentijd zijn we wel door gegaan met gesprekken met de in het leven geroepen commissie groene vingers om nadere invulling van de openbare ruimte vorm te geven.
In de Barage hebben we met een klein team (ca 16 mensen) kunnen discussiëren en schetsen aan een zorgvuldige en passende openbare ruimte.
Product: Definitief landschappelijk ontwerp
Dit ontwerp is basis voor de omgevingsvergunningstukken.

Participeren - presenteren
Presenteren
Het beroep bij de Raad van State wordt ongegrond verklaard en we mogen het omgevingsplan uitwerken. Op 16 april 2024 kan de vlag uit en wordt de omgevingsvergunning voor de realisatie verleend. We kunnen door met de technische uitwerking en de bouwvoorbereiding van de verkoop.
Op zaterdag 27 september zijn alle stukken gereed en kan de daadwerkelijke verkoop van start gaan.
Product: Verkooptekeningen en koop-aannemingsovereenkomst

Participeren - realiseren
Realiseren
Na het verlenen van de omgevingsvergunning en het verkopen van de woningen willen we inzicht geven in de planning en logistiek van de daadwerkelijke uitvoering.
We organiseren na voldoende verkoop zo snel mogelijk een nieuwe participatieavond waar we de bewoners en omwonenden informeren over de planning en de logistiek van sloop, sanering, en realisatie van het project. De thema-tafels zijn bijvoorbeeld:
- Nulmeting en opname omliggende woningen;
- Plaatsing van trilling meters;
- Bouwlogistiek;
- Plaatsing van kranen en natuurlijk
- De planning die weer een beetje definitiever is.

Op de kaart
Lekker centraal
KLOOS ligt op een centrale plek in de regio. Je vindt er alles om de hoek, van groen tot stad. Fiets eropuit door de polder of neem de auto of Waterbus naar Rotterdam of Dordrecht. Mogelijkheden genoeg in de omgeving en je bent er zo!
- 5 minrijden naar de snelweg
- 30 minmet de waterbus naar rotterdam of dordrecht
- 20 minrijden naar het centrum van dordrecht
- 5 minfietsen naar de natuur
Landschappelijk plan wat willen we bewaren
Basiskenmerk voor dorpen als Kinderdijk en Alblasserdam is dat zij liggen aan de dijk, met een sterke relatie met de rivier en het achterland. Voor beiden dorpen heeft de industrie langs de rivier een belangrijke rol gespeeld bij de ontwikkeling van de dorpen.
Zo zijn buitendijks de werkterrein ontstaan met stoere gebouwen aan de stoere kades en binnendijks een eeuwenoud lintje met een relatief kleine korrel woningbouw. Gaande over de dijk heeft de passant afwisselend zicht op de rivier of soms ook over het polderland, veelal door een smalle opening in het lint. Voor de locatie Kloos zijn de volgende items essentieel voor het plan:

Wat willen we bewaren?
Voor de locatie Kloos zijn de volgende items essentieel voor het plan:
- Vormgegeven van een continue dijk langs de Alblasserwaard: dit krijgt vorm door een groene dijk met een doorgaand fietspad;
- Zicht op de rivier: dit krijgt vorm door tussen de gebouwen voldoende ruimte te laten voor ruimte zichten op de rivier;
- Versterken van het contrast binnendijks en buitendijks: dit krijgt voor door kloeke, robuuste gebouwen buitendijks te realiseren in contrast met de binnendijkse kleinere korrel bebouwing;
- Het laten spreken van het industriële verleden: dit wordt gedaan door het behoud van vele stoere, industriële elementen en te integreren in het plan. Ook met materiaalkeuze wordt het stoere karakter verder ondersteund;
- Parkeren wordt min of meer op het bestaande vloerpeil gerealiseerd wordt overkluisd met woningen, bruggen en groen. Hierdoor komt het zoveel mogelijk uit het zicht te liggen.
Voor de locatie Kloos zijn er een paar hoofduitgangspunten voor het kavel gehanteerd:
- De dijk is continu, idem voor de kade;
- Centraal in het terrein (thv de Molenkade) is een royale ruimtelijke wig gelaten om de connectie tussen achterland en rivier vorm te geven;
- Tegenover het Zwarte Paard is de entree voor de ontwikkeling gesitueerd met een plein aan de Noord en diverse faciliteiten;
- De gebouwen aan de noordzijde zijn gelieerd aan de structuur van de bestaande bebouwing en staan deels langs en deels haaks op de dijk, de gebouwen aan de zuidzijde volgen de landschappelijke structuur van de dijk;
- De kade wordt publiek terrein en wordt na eeuwen industrieel gebruik openbaar toegankelijk.
Gedistilleerde principe bestaande situatie
Architectuur stoer wonen aan het water
Dijkwoningen
De dijkwoningen worden gebouwd als hofje om de oudste hal van het terrein. Gedeeltes van de oude constructie blijven staan en dienen als pergola voor de binnentuinen. De stoere baksteen verwijst naar oude gevel van de oorspronkelijke hallen. De dijkwoningen kijken uit op de molens van Kinderdijk, de Kade woningen hebben zicht op het kade park en de rivier de Noord.
Kade-appartementen
De kade-appartementen hebben we na verzoek uit participatie wat kleiner gemaakt om voor iedereen een geschikte woning te maken.
Loods-appartementen

De Loodsappartementen krijgen hun plek binnen de contouren van de oude Mercon Kloos hal. De constructie van de voorgevel aan de Kinderdijk blijft respectvol staan als referentie naar het industriële erfgoed. De buitenzijde van de appartementen krijgt de oorspronkelijke stoere metselwerk uitstraling weer terug, aan de binnenzijde wordt het blok als het ware open gesneden en ervaar je de zachte, warme houten uitstraling. Waar het gebouw fier aan de Noord staat, bestand tegen weer en wind, ben je binnen beschermd en veilig. Het centrale zwart metalen trappenhuis van glas verbindt samen met de verbindingsbruggen de drie gebouwdelen aan de waterzijde aan elkaar. De hoge entreeruimte biedt een statig welkom thuis, zowel op dijkniveau als op kadeniveau.
Rivier-appartementen
De rivierappartementen zijn de meest luxe appartementen met prachtige penthouse verdiepingen met grote terrassen die uitkijken op zowel de rivier de Noord als de molens van Kinderdijk. De appartementen hebben een stoere uitstraling van buiten en een warm gevoel binnen. Samen wonen op een van de mooiste plekjes van Alblasserdam.
Een eerste indruk
Wordt vervolgd. Stay tuned…










